ویژگی‌های یک ترجمه خوب
18 شهریور 1398 - 12:51
ویژگی‌های یک ترجمه خوب
امروزه با پیشرفت روزبه‌روز علم و البته مدرک‌گرایی در جوامع نیاز به ترجمه تخصصی متون و ترجمه تخصصی مقالات بسیار افزایش‌یافته است. هرروز یک مقاله جدید در مجلات معتبر علمی به چاپ می‌رسد که خود منبع و الهام‌بخش تحقیق و مقاله‌نویسی راجع به موضوعات زیرشاخه آن است به صورتی که نیاز به ترجمه تخصصی این مقالات جدید به شکل روزافزون احساس می‌شود. به‌علاوه یکسان‌سازی دانش بومی با پیشرفت‌های علمی در سطح جهانی نیز علت دیگر استقبالی است که از ترجمه تخصصی می‌شود. رشته‌هایی مانند مکانیک، شیمی، پزشکی، کامپیوتر، برق، روانشناسی، گردشگری، عمران و… همه به‌مرورزمان به‌روز می‌شوند و نیاز به ترجمه تخصصی را برای دانشجویان و فارغ‌التحصیلان یا محققان این رشته‌ها چند برابر می‌کنند. همچنین این افراد در صورت نوشتن مقاله به فارسی جهت انتشار آن در ISI و سایر منابع مهم نیاز به ترجمه تخصصی فارسی به انگلیسی دارند. دارالترجمه 24 البته تمام این نیازها را با استفاده از مترجمین مجرب و باسابقه خود پاسخگو هست.
ترجمه لغت به لغت یا ترجمه اصطلاحات تخصصی؟
بسیاری از مردم ترجمه را تنها برگرداندن کلمات از انگلیسی به فارسی می‌پندارند درحالی‌که این کار یعنی ترجمه لغت به لغت یا همان ترجمه ماشینی نه‌تنها در متون تخصصی جوابگو نیست بلکه برای متون عمومی نیز مناسب نیست؛ زیرا ساختار جمله، دستور زبان و روان بودن متن در یک ترجمه ماشینی و لغت به لغت رعایت نمی‌شود. برای یک ترجمه تخصصی خوب باید به اصطلاحات موضوعی آن آشنا بود به‌عبارت‌دیگر ترجمه درست اصطلاحات تخصصی از اولین ویژگی‌های یک ترجمه تخصصی خوب است.
چگونگی ترجمه واژگان و اصطلاحات در یک ترجمه تخصصی
همان‌گونه که گفته شد ترجمه تخصصی در هر رشته‌ای دارای اصطلاحات مخصوص آن رشته است که البته آشنایی مترجم با آن اصطلاحات بسیار مهم هست؛ مثلاً گاهی ترجمه یک اصطلاح تخصصی و برگرداندن آن به فارسی حتی به متن ترجمه آسیب می‌زند زیرا همان اصطلاح انگلیسی بین متخصصان آن رشته رایج هست و کلمه فارسی معادل آن اصلاً برای خواننده ترجمه ممکن است مفهوم نباشد در اینجاست که تجربه مترجم و آشنایی وی با موضوع ترجمه به کمک او آمده و نقش مهمی را بازی می‌کند. به‌طورکلی برای ترجمه اصطلاحات تخصصی باید مترجم از نحوه استفاده از آن‌ها در زبان فارسی مطلع باشد و از اصطلاحات معادل تخصصی استفاده نماید. برای یافتن این معادل‌ها منابع مختلفی در دسترس مترجم متون تخصصی وجود دارد که در اینجا به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
فرهنگ لغات تخصصی
همه ما با فرهنگ‌ها یا دیکشنری‌های عمومی آشنایی داریم اما باید بدانید که برای بسیاری از رشته‌ها دیکشنری‌های تخصصی تدوین‌شده است که معادل فارسی اصطلاحات تخصصی بر اساس حروف الفبا در آن‌ها گردآوری‌شده است این دیکشنری‌ها در ترجمه تخصصی بسیار مفید می‌باشند زیرا درصورتی‌که مترجم با اصطلاح جدید تخصصی در یک‌رشته علمی برخورد کند می‌تواند از آن‌ها معادل فارسی آن را استخراج کند. خوشبختانه امروزه بسیاری از دیکشنری‌های تخصصی آنلاین در دسترس هستند و به هنگام ترجمه مقاله با جستجوی اینترنتی می‌توان به آن‌ها دسترسی داشت.
ویکی‌پدیا WIKIPEDIA
ویکی‌پدیا دایره المعارف اینترنتی معتبری است که مطمئناً بسیاری با آن آشنایی دارند. ویکی‌پدیا در حقیقت دانش‌نامه‌ای است که در خصوص اکثر موضوعات علمی و حتی کلماتی که در این دانش‌نامه جستجو شود توضیحات کاملی ارائه می‌کند و سبب درک بهتر مترجم از مفهوم یک اصطلاح شده و به او کمک می‌کند تا معادل مناسبی برای آن اصطلاح بیابد یا ایجاد کند؛ بنابراین توصیه می‌شود که برای انتقال بهتر مفاهیم تخصصی در ترجمه درصورتی‌که حتی معادل فارسی یک اصطلاح را می‌دانید بازهم با استفاده از این دایره المعارف دید خود را نسبت به آنچه در حال ترجمه و برگرداندنش هستید بالا ببرید تا ترجمه تخصصی روان و بهتری را ارائه دهید.
جستجوی واژه در دیکشنری‌های انگلیسی به انگلیسی
یکی دیگر از منابعی که به درک بهتر یک واژه تخصصی کمک می‌کند و در صورت نیافتن معادل فارسی مناسب می‌توان از آن کمک گرفت دیکشنری انگلیسی به انگلیسی است که بازهم به افزایش سطح علم مترجم نسبت به موضوع و یا اصطلاحی که در حال ترجمه آن است کمک می‌کند زیرا همان‌طور که گفته شد مترجم باید ابتدا خود مفهوم جمله را ازلحاظ علمی درک کند تا بتواند ترجمه درست آن را ارائه دهد در این میان فرهنگ لغات انگلیسی به انگلیسی کمک شایانی می‌کند زیرا ممکن است یک کلمه تخصصی در فرهنگ انگلیسی به فارسی یافت نشود ولی در زبان‌اصلی تعریف آن در دیکشنری انگلیسی به انگلیسی آمده باشد.
سایر ویژگی‌های یک ترجمه تخصصی خوب
همان‌طور که ذکر شد در یک ترجمه تخصصی خوب آشنایی مترجم با حوزه تخصصی و اصطلاحات آن حرف اول را می‌زند. استفاده از منابع معتبر که در بالا تعدادی معرفی شد نیز جهت یافتن معادل مناسب دومین عامل مهم است؛ اما نکته‌ای که در اینجا وجود دارد این است که حتی اگر منابع ترجمه قابل‌اعتماد و معتبر باشند یک مترجم خوب باید بتواند بین ده‌ها معادل فارسی بهترین معادل را برای اصطلاح تخصصی انتخاب کند تا متنی روان و منسجم و قابل‌فهم به خواننده ارائه کند. پس می‌توان گفت که ترجمه روان، منسجم و قابل‌درک از سایر ویژگی‌های یک ترجمه تخصصی خوب و البته ترجمه عمومی خوب است که با بالا بودن سطح دانش و ترجمه یک مترجم ممکن می‌شود و در ترجمه ماشینی یا نرم‌افزاری امکان‌پذیر نیست زیرا هیچ برنامه کامپیوتری هرچقدر هم هوشمند باشد نمی‌تواند با استدلال انسانی تنها یک معادل را از میان ده‌ها معادل برای یک کلمه تخصصی انتخاب کند و کلیت جمله و انتقال مفهوم را هم‌زمان در نظر بگیرد. به‌طورکلی یک مترجم خوب متون تخصصی باید علاوه بر آشنایی با رشته مورد ترجمه، بر دستور زبان مسلط باشد، فن بیان را بداند، نحوه درست استفاده از منابع را بلد باشد تا بتواند ترجمه‌ای درست و مفید ارائه دهد. در دارالترجمه 24 با استفاده از آزمون‌های تخصصی که از مترجمان گرفته می‌شود بهترین را گرد هم آورده‌ایم تا بهترین‌ها را به شما ارائه کنیم.
