مهارتهای ترجمه برای مترجم حرفهای
6 شهریور 1396 - 8:00
مهارتهای ترجمه برای مترجم حرفهای
بیشتر اوقات اینگونه فرض میشود که اکثر افرادی که تحصیلات عالی دارند و به دو زبان صحبت میکنند میتوانند ترجمههای خوبی ارائه دهند و مترجمهای خوبی باشند.
هر چیزی میتواند شما را به حقیقت نزدیک کند!
در حقیقت تعداد خیلی کمی از افراد ترکیبی از مهارتهای پایه را برای اینکه مترجم حرفهای باشند دارند؛ بهعبارتدیگر، دانش، ویژگیها و تواناییها عموماً ترجمه هایی را ارائه میدهند که هم صحیح هستند و هم بهطور طبیعی و ظریف در زبان مقصد قابلدرک هستند. این مقاله چهار مورد از مهمترین و ضروریترین مهارتهای موردنیاز یک مترجم حرفهای را توضیح میدهد.
مهارت عالی نوشتن
بهترین مترجمین کسانی هستند که خوب ترجمه کنند و صرفاً یک نویسنده به زبان مقصد نیستند. آنها نیاز به ارائه روشی دارند تا با استفاده از کلمات در نوشتار ذوق و سلیقه خاصی به کار بَرَند. آنها همچنین باید بتوانند متنهای متنوع مانند تبلیغات و بازاریابی، رسمی / قانونی، بیاهمیت و یا محاورهای، فنی و غیره بهخوبی بنویسند. این مسئله بهطور مؤثر باعث کم شدن جمعیت مترجم میشود. نکته قابلتوجه این است که مهارت عالی نوشتن برای اولین بار طی چندین سال در سیستم آموزشوپرورش بهبودیافته است و پسازآن با تمرین بیشتر نمایانتر شد.
این موضوع دلالت بر این دارد که اگر کسی در آن زبان آموزش کافی نبیند بعید است بتواند نویسندهای بااستعداد و عاری از خطا شود. به همین دلیل است که مترجمان حرفهای فقط زبان مادری و یا بهطور صحیحتر زبانی که در آن آموزشدیدهاند را ترجمه میکنند و آن را به زبان دوم و سوم ترجمه نمیکنند. به بیان ساده فقط افرادی که مهارت کافی در نوشتن و بیان کردن در زبان مادری را دارند نیازی به مهارتهای اولیه در زمینه ترجمه حرفهای را ندارند.
علم و توانایی زبان پیشرفته
یک مترجم حرفهای برای فن ترجمه نیازمند شناخت کامل و صحیح از منبع زبان است. بدون این شناخت دقیق، نکات ظریف متن را از دست میدهیم. مترجمین باید شناخت کاملی نسبت به زبانی که آن را ترجمه میکنند داشته باشند. هر چه نسبت به مهارت زبانی نزدیک به شخصی که زبان مادریش است شناخت کمتری داشته باشیم، ناچارا درک کمتری نسبت به معنی خواهیم داشت و نکات ظریف متن را از دست میدهیم و این یعنی ترجمههای آنها همیشه دقیق و کامل نیست.
ترجمه از زبانی که شما اطلاعات مختصری در مورد آن دارید، میتواند باعث ایجاد اشتباهات بزرگی شود که شما حتی متوجه آن اشتباه نمیشوید. در حقیقت تعداد اندکی از اشخاص که به دنبال یادگیری زبان هستند به این سطح میرسند؛ بنابراین دستیابی به سطح پیشرفته در زبان دوم برای مترجم حرفهای یک مهارت به شمار میآید.
توجه به جزئیات در ترجمه
علاوه بر این، مترجمین به ویژگیهای شخصیتی خاص نیازمندند. آنها باید به جزئیات توجه ویژه داشته باشند و برای انجام ترجمههای سخت پشتکار به خرج دهند. دقت بالایی داشته باشند و برای اطمینان از دقت نظر توسط فرایندی نظام مند ممارست به خرج دهند. مترجمان خوب معمولاً ایده آل گرا هستند و در دنیای حرفهای شغلشان، از لحاظ کیفیت کاری مایه افتخار هستند. از طرفی افرادی که معتقدند کمیت بر کیفیت و سرعت بر دقت تقدم دارد معمولاً نمیتوانند ترجمههای خوبی انجام دهند. آنها بهطور طبیعی تمرکزی بر این موضوع ندارند تا مطمئن شوند که نتیجه کار آنها کامل و بدون نقص است.
ترجمه صوتی و فرآیند بررسی آن
به این دلیل که ترجمه یک فرایند ذهنی پیچیده است یک کار سخت و چالشبرانگیز به شمار میرود؛ بنابراین اگر از روشهای صحیح استفاده نکنید، ترجمه حاصل میتواند ناقص و گاهی هم سخت باشد. ما در این مورد در مقالهای تحت عنوان فرایند ترجمه 5 مرحلهای بحث کردهایم. درنتیجه یکی از مهارتهای مهمی که یک مترجم نیاز دارد یک فرآیند ترجمه قوی و منسجم است. در اینجاست که اهمیت آموزش مشخص میشود. مترجمینی که بهطور حرفهای آموزشدیدهاند بهترین روشهای تمرین را در دورههای ترجمه خود تدریس میکنند.
برعکس، شخصی که بهطور حرفهای آموزش ندیده است استفاده از فرآیند ترجمه معتبر را نمیپذیرد و این فرایند را مورداستفاده قرار نمیدهد. بهترین تمرین یک فرآیند 5 مرحلهای است که خودآزمایی و بررسی ویژه را شامل میشود. مترجمین که آموزش ندیدهاند معمولاً در این حوزه ضعیف هستند. کیفیت پایین چک کردنها ناخودآگاه منجر به کاهش دقت و بیان نامفهوم میشود.
نقش تمرین در بهبود فن ترجمه
در بالا به چهار نکته ضروری فن ترجمه برای مترجمینی که میخواهند همواره ترجمههای خوب و استاندارد انجام دهند اشارهشده است. آنها هنوز به خودباوری نرسیدهاند و فکر میکنند مهارت کافی ندارند. ما اشاره کردیم که آموزش ترجمه برای یادگیری صحیح و فرایند ترجمه کامل لازم و ضروری است. اگرچه بعد از فارغالتحصیلی، فارغالتحصیلان این رشته هنوز مترجم نشدهاند و تجربه کافی ندارند. در ابتدا آنها کمی ادبی ترجمه میکنند. آنها میتوانند تمرکز زیادی بر روی همه نکات ظریف ترجمه خود داشته باشند که کیفیت در آنها دچار مشکل است. ترجمههای آنها میتواند کمی بد یا غیرواقعی و با جملهبندی نامناسب ارائه شود.
باگذشت زمان و تجربه آنها به این نتیجه میرسند.
این بدان معنی است که هیچ جایگزینی برای تمرین وجود ندارد و کیفیت ترجمه بعد از چند سال ترجمه مستمر بهشدت افزایش مییابد. در این حالت کار آنها بهطور موقت بازبینی میشود. اگر آنها در یک دارالترجمه معتبر کار کنند این امر میتواند اتفاق بیفتد (کار آنها بازبینی میشود) اگرچه اگر بهعنوان مترجم آزاد یا در یک شغل دیگر باشند ممکن است عمل بازبینی انجام نشود. بدون واکنش سازنده و مؤثر، احتمال بهبود کیفیت بسیار کند خواهد بود و در بعضی مواقع روند بهبود میتواند متوقف میشود؛ بنابراین پیشنهاد اصلی ما به مترجمانی که میخواهند مهارت و کیفیت کار خود را بهبود بخشند این است که تمرین کنید تا تجربه به دست آورید.
نتیجهگیری
این اشتباه است که فرض کنیم بیشتر افراد که به دو زبان تسلط دارند مترجمین خوبی هستند. حقیقت این است که فقط تعداد کمی از آنها جزء مترجمین خوب محسوب میشوند. ترجمه یک هنر پیچیده و چالشبرانگیز است و چیزی نیست که اشخاص بتوانند در آن دخالت داشته باشند و بهطور غریزی و طبیعی انجام دهند. تجربه ما این است که تعداد کمی از افراد ترکیبی از مهارتهای ترجمه، ویژگیهای شخصیتی، دانش و تجربه این را دارند که بتوانند تبدیل به یک مترجم حرفهای موفق شوند.
بارزترین مهارتهای تجربه داشتن شناخت مربوط به آن زبان و واضح و قابلدرک نوشتن
است. بااینحال مردم معمولاً نیاز به ترجمه در هر دو حوزه را به دست نمیآورند. دانش زبان باید در سطح پیشرفته باشد، نهفقط در سطح متوسط و مهارت نوشتن باید در سطح عالی باشد، سطحی بالاتر از میانگین موجود در جامعه. مهارتهای نامشهود موردنیاز، توجه به جزئیات و فرآیند ترجمه کامل و صحیح هستند (ذهنیت نوع ایدئالگرا). درواقع شخصی که تحصیلات رسمی رشته مترجمی را ندارد و در این زمینه آموزش ندیده احتمالاً فاقد دومین مهارت (فرایند ترجمه کامل و صحیح) است.
درنهایت چیزی که در ترجمه به آن بیشتر نیازمندیم مهارت است، نه تجربه. مترجمین بیتجربه معمولاً کارهای باکیفیت نهچندان خوب ارائه میدهند. اغلب مترجمین کیفیت کار خود را بهشدت بهبود میبخشند و کارهایشان را با یکدیگر بازبینی میکنند. اگر کیفیت ترجمه برایتان مهم است باید از نبوغ، تجربه حرفهای مترجم استفاده کنید و بر روی کیفیت شرکتهایی که مترجم استخدام کردهاند تمرکز کنید. هر چیزی مشکلاتی دارد و شما ریسک میکنید که کار ارائهشده کامل و بدون نقص نیست.