مترجم‌های جدید چه اشتباهات رایجی دارند؟
13 تیر 1396 - 8:59
مترجم‌های جدید چه اشتباهات رایجی دارند؟
مترجم‌های جدید در کار خود همواره با چالش‌هایی مواجه هستند. از سویی ترجمه عملی خلاقانه است، کاری پرزحمت که نیاز به گوشی تیز و حس زبانی دارد. از دیگر سو، ترجمه یک مهارت نیز هست و طبعاً نکات و دستورالعمل‌های تجربی و مشکلات عملی برای بحث وجود دارند که می‌توان آن‌ها را در اختیار مترجمان جدید قرارداد.
واضح است که یک مترجم جدید باید به‌خوبی به زبان مبدأ در ساختارهای کلامی و نوشتاری آن آشنا باشد. جستجوی ساده‌ی لغات در فرهنگ لغت کافی نیست؛ معنای کلمات در فرهنگ لغت، کاربرد و تکرار آن‌ها در زبان هرروزه و طریقه‌ای هستند که آن‌ها در متن گنجانده می‌شوند.
تفسیر، مهم‌ترین مسئله برای مترجم‌های جدید است. دریافتن آنچه متن نمی‌گوید به‌اندازه‌ی فهمیدن آنچه متن در حال بیانش است، مهم هست. مترجم تازه‌کار همچنان که سعی می‌کند تا مفهوم متن را دریابد، ممکن است مجبور شود ورای ترجمه و فراتر از تفسیر متن اصلی رود. بهترین گزینه ساده و کامل نگه‌داشتن آن، نه کمتر و نه بیشتر از متن اصلی است.
باوجود تمام تئوری‌هایی که در کالج و دانشکده در ذهن یک مترجم سرزنده انباشته می‌شود، رایج‌ترین ایرادات مترجمان جدید به خاطر کمبود تجربه‌شان رخ می‌دهد. مترجم جدید به ایجاد تعدادی روش نیاز دارد تا متن‌ها را به اصلشان نزدیک‌تر و کمتر «خلاق» نگه دارد.
نیازهای مترجم‌های جدید
مترجم‌های جدید نیازمند خواندن و فهمیدن تمامی متنی است که در حال کار کردن بر روی آن است. متن باید به‌صورت یک کل در نظر گرفته شود نه به‌عنوان توالی‌ای از عبارات، جملات و پاراگراف‌های باهم قرارگرفته که بدون مقدمه و دانش قبلی ترجمه خواهند شد. یک مثال متداول مقالات علمی هستند که به‌صورت کلاسیک در چهار بخش اصلی نظم یافته‌اند: چکیده، معرفی، بسط و توسعه، نتیجه‌گیری که خواندن تمامی متن توسط مترجم را الزامی می‌سازد. هر بخش به دیگری بستگی دارد. برای مثال، ترجمه‌ی چکیده که جهت متن را خلاصه می‌کند و مورداشاره قرار می‌دهد، نیازمند دانش قبلی از مقاله است.
باورهای مترجم‌های جدید و تازه‌کار
مترجم‌های تازه‌کار اغلب باور دارند که می‌توانند هر موضوعی را با کارایی یکسانی ترجمه کنند. یک مترجم تازه‌کار نیاز دارد تا اصل موضوع متن را بفهمد و چنانچه هیچ دانش قبلی از موضوع ندارد هیچ‌چیز به‌مانند جستجوی کاملی در مورد آن مفید نیست؛ بنابراین، جست‌وجو کردن و خواندن در یک وب‌سایت در مورد موضوع یک‌راه بسیار خوب برای ساختن پلی بین موضوع و اصطلاحات تخصصی، به‌کارگیری کلمات و عبارت بندی است. نیز زمان بسیار خوبی برای برطرف کردن مشکلاتی هست که در مرحله‌ی خواندن حس شده است.
خروجی ترجمه‌شده باید طبیعی باشد، به ترتیبی که از یک «ترجمه‌ی ناشیانه» اجتناب شود. یک مثال خوب برای این مورد اجتناب از عبارت‌های غیرطبیعی ایجادشده به‌صورت یک‌زبان واسط شکل‌گرفته از دستور زبان مبدأ و کلمات زبان مقصد است. (برای مثال یک ترجمه از زبان پرتغالی به انگلیسی با کلمات انگلیسی و ساختار پرتغالی). ترجمه‌ی نهایی باید روان و تا حد ممکن طبیعی باشد. تجربه می‌گوید که چنانچه مترجم تازه‌کار متن منبع اصلی را کاملاً خوانده و فهمیده باشد، سبک آن در ترجمه‌ی او حاضر خواهد بود.
توصیه به مترجم‌های
یک توصیه‌ی بسیار لازم به مترجم‌های جدید شناخت محدودیت‌هایشان هست. یک متن حقوقی بلند و پیچیده با بروشور یک اقامتگاه مجلل یکسان نیست. مسئولیت این دو مشابه نیست و زمانی که زندگی‌ای درخطر باشد، این تفاوت حتی مشهودتر خواهد بود… فرقی ندارد که این شغل تازه تا چه حد پر تقاضا باشد.
به‌عنوان یک معلم، من تجربه‌ی بدی از مواجهه با متن‌هایی داشتم که بازخوانی نهایی توسط مترجمان تازه‌کار (کارآموز) آن‌ها صورت نگرفته بود. این‌یک لحظه‌ی اساسی در فرآیند ترجمه است که بسیاری از کارآموزان آن را هدر می‌دهند. زمانی که در جریان خواندن خطوط برای بررسی تفاوت‌های جزئی قابل‌بهبود، تصحیح املاء، ویرگول‌ها و سایر علائم نگارشی اضافه و جاافتاده و دست بردن‌های نهایی کلی صرف می‌شود، آن را به آنچه به‌عنوان یک ترجمه‌ی حرفه‌ای از یک مترجم حرفه‌ای در نظر گرفته می‌شود، ارتقاء می‌دهد.
