داستانهای جالب در مورد ترجمه در المپیک 2016
12 تیر 1396 - 4:49
داستانهای جالب در مورد ترجمه در المپیک 2016
از زمان پیدایش شیوه مدرن بازیهای المپیک در سال 1894، شمار شرکت کنندگان در این رویداد از حدود 24 کشور به بیش از 200 کشور افزایش یافته است. همانطور که میتوانید حدس بزنید در پی این افزایش و با حضور شرکت کنندگانی از اقصی نقاط دنیا، ورود چالشهای زبانی به این رویداد اجتناب ناپذیر بود. همزمان با شروع المپیک 2016 در ریودوژانیرو و اوج گرفتن رقابتها، اتفاقات خندهدار و داستانهای جالبی پیش آمد که در این قسمت به 7 مورد از آنها اشاره میکنیم. امیدواریم لذت ببرید.
بازیهای 2016 سه زبان رسمی دارد: انگلیسی، فرانسوی و پرتغالی
المپیک همیشه دو زبان رسمی دارد که عبارتند از انگلیسی و فرانسوی. سایر زبانهای رسمی براساس زبان رایج کشور میزبان تعیین میشود. زبان سوم المپیک 2016، زبان پرتغالی بود. زبانی شاعرانه که 215 میلیون نفر در جهان به آن سخن میگویند و تنها زبان رسمی کشور برزیل است.
مثل همیشه، فرانسویها نظارت میکنند.
بیچاره دوستداران فرانسه ! اگر المپیک در یک کشور فرانسوی زبان برگزار میشد در این صورت این زبان هم در مقایسه با انگلیسی و زبان کشور میزبان سهم برابری داشت اما در این دوره از المپیک این اتفاق نیفتاد. سازمان بینالمللی دوستداران زبان فرانسه هر ساله، بازیها را نظارت میکند تا از تساوی سهم زبان خود با دو زبان دیگر اطمینان حاصل کند. آنها همچنین شخصی را برای انجام این وظیفه به نام لو گراند تموا[1] که به معنای “ناظر عالی” است، انتخاب میکنند. امسال لو گراند تموا یک نوازنده جاز است از کامرون، به نام مانو دیبانگو[2] که در سمت چپ تصویرش را میبینید.
ریودوژانیرو به دنبال 8000 داوطلب برای ترجمه در المپیک بود.
ترجمه در المپیک همیشه دغدغه بزرگی است و این دوره هم از این قاعده مستثنا نبود. ریودوژانیرو همزمان با آمادهسازی برای بازیهای المپیک 2016، در جستجوی 8000 داوطلب با مهارتهای زبانی بود تا مفسر و مترجم ورزشکاران، نمایندگان و خبرگزاریها باشند.
گوگل به 1 میلیون نفر از صاحبان مشاغل محلی استفاده از مترجم گوگل را آموزش داد.
محبوبیت ریودوژانیرو به عنوان یک مقصد گردشگری رو به افزایش است، اما تسهیلاتی برای غیرپرتغالی زبانان فراهم نمیکند، در واقع، 95% از اهالی ریو تنها به زبان پرتغالی صحبت میکنند. به منظور بهرهمندی از فرصتهایی که المپیک برای آنها به وجود آورد، صاحبان مشاغل محلی باید قادر به برقراری ارتباط با گردشگرانی میشدند که از سایر نقاط دنیا به ریو آمده بودند.
وارد گوگل و ابزار ترجمه گوگل شوید. اگرچه بینقص نیست، اما حداقل امکان را برای ترجمه فراهم میکند. بنابراین، گوگل 4 ماه گذشته را صرف آموزش 1 میلیون کارآفرین محلی کرد تا چگونگی استفاده از مترجم گوگل را برای برقراری ارتباط با غیرپرتغالی زبانان به آنها بیاموزد. همچنین این شرکت، نقشهی محلههای فقیرنشین ریو را تهیه کرد، زاغههای پراکنده و گستردهای که تقریبا یک چهارم جمعیت شهر در آنها زندگی میکنند.
خبرنگاران آمریکایی سعی در تغییر رژهی کشورها داشتند.
به گفته دیلی میل[3]، ان بی سی نیوز[4] خبرگزاری بیپروای ایالات متحده، درخواست تغییر زبان رژه کشورها از زبان پرتغالی به انگلیسی را داشت. طبق سنت، در رژه کشورها، تیمهای المپیک از هر کشور به ترتیب الفبا با گامهای منظم وارد استادیوم میشوند. این ترتیب، طبیعتاً براساس زبان کشور میزبان است.
این قانون، تیم “استادوس یونیدوس[5]” را نزدیک ردیف اول قرار میداد. ظاهراً ان بی سی معتقد بود که میانگین تماشاگران آمریکایی توجه بسیار کمی دارند و به سایر فرهنگها علاقهمند نیستند، و نگرانی این خبرگزاری از این بود که آنها بعد از رژه تیم کشورشان کانال را عوض کنند. خبرنگاران آمریکایی تقاضای تغییر زبان به انگلیسی را داشتند چون با این کار رژه سایر کشورها زمانی که تیم آمریکا میرسید، تقریباً تمام شده بود. این درخواست پذیرفته نشد.
آگهی چند زبانه کوکاکولا[6] مایه رنجش کاربران بهانهگیر رسانههای اجتماعی شد.
از طرفی، شاید ان بی سی در این مورد که تماشاگران آمریکایی به فرهنگهای دیگر بها نمیدهند اشتباه نکرده باشد، البته فقط بعضی از آنها. کوکاکولا تبلیغی شامل سرود “آمریکن ته بیوتیفول[7]” با مضمون میهنپرستی و زبانهای مختلف پخش کرد که تنها مخالفت شدید و بیمورد کاربران انگلیسیزبان رسانههای اجتماعی را در پی داشت.
داستانی بدون پایان خوش: اشتباهات ترجمه، ورزشکاران ایالات متحده را به یک روسپیخانه فرستاد.
ورزشکاران ایالات متحده دیمارکوس کوسینز[8]، دیآندره جردن[9]، دیمار دروزان[10] و 3 نفر دیگر روز چهارشنبه بهطور اتفاقی سر از یک روسپیخانه برزیلی درآورند. ظاهراً، آنها برای تفریح بیرون رفته بودند و تصمیم داشتند در “ترماس مونته کارلو”[11] بمانند. “ترماس[12]” در زبان پرتغالی به معنی “اسپا (مجمتع ماساژ، تندرستی و آب گرم)” است. خدماتی که این اسپا در طبقه پایین مجموعه ارائه میکرد در واقع پوششی بود برای موجه جلوه دادن تنفروشی که قاعدتاً امری غیرقانونی است اما طبقه بالا همه چیز بود جز اسپا. بنابراین اگر بگویید به “ترماس مونته کارلو” برای ماساژ کمر رفتهاید درست مثل اینست که بگویید پلی بوی[13] را برای مقالات آن میخوانید.
بنابر گفته سی بی اس اسپورتس[14]، تیم آمریکایی به محض اینکه فهمید در واقع چه نوع خدماتی در این مجتمع عرضه میشود، آن مکان را ترک کرد.
سلفی در همه جا !
در کمیته بینالمللی المپیک ،رئیس کمیته توماس باخ[15]، طی سخنرانی مراسم افتتاحیه با گفتن اینکه ” ما در دنیایی زندگی میکنیم که خودخواهی در آن درحال ریشه دواندن است.” از اهمیت همکاری سخن گفت.
اما در ونزوئلا سخنرانی او اینگونه ترجمه نشد. به گفته وبلاگ میتو[16]، متاسفانه، این چیزی نبود که لوئیس گوتیرز کوریو[17] هنگام ترجمه سخنان باخ به اسپانیایی برای ایستگاه تلویزیونی ونزوئلا تیویایاس[18] شنید. پس او چه شنیده بود؟
“ما در دنیایی زندگی میکنیم که سلفیها در همه جا هستند.”
در واقع، این همان جمله نیست، اما به تعبیری میتواند باشد. درنهایت، سلفی گرفتن نوعی خودخواهی است و اگر سلفیها تاکنون همه جا نبودند قطعاً با این اشتباه مضحک در ترجمه، باید همه جا منتظر آنها باشیم.
اگر بخواهیم منصفانه بگوییم، من مطمئنم سلفیها در المپیک همهجا هستند.
[1] Le Grand Temoin
[2] Manu Dibango
[3] Daily Mail
[4] NBC News
[5] Estados Unidos
[6] Coca-Cola
[7] American the Beautiful
[8] DeMarcus Cousins
[9] DeAndre Jordan
[10] DeMar DeRozan
[11] Termas Monte Carlo
[12] Termas
[13] Playboy
[14] CBS Sports
[15] Thomas Bach
[16] Mitu blog
[17] Luis Gutierrez Chourio
[18] TVES